دیابت بارداری از تشخیص تا درمان

دیابت بارداری یعنی دیابتی که در طول بارداری تشخیص داده میشود و قبل از بارداری مادر دیابت نداشته است.

عوارض دیابت بارداری

• تولد نوزاد با وزن بالا (ماکروزومی)
• سقط جنین
• مرده زایی
• مسمومیت بارداری (پره اکلامپسی)

 

علت ایجاد دیابت بارداری

در طی  دوران بارداری، تغییرات هورمونی در بدن مادر ایجاد می شود تا تامین انرژی مادر و جنین و همچنین افزایش وزن مادر را در این دوران تامین کند. در نتیجه نیاز مادر به انسولین بالا می رود و اگر بدن مادر نتواند انسولین مورد نیاز خود را تامین کند قند خون مادر بالا میرود و مبتلا به دیابت بارداری میشود.

 

چه عواملی می تواند ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد

اگر فردی یک یا چند مورد از موارد زیر را داشته باشد احتمال ابتلا به دیابت دوران بارداری افزایش می یابد:

اگر خانواده درجه یک فرد باردار دیابت تیپ ۲ داشته باشد مانند پدر، مادر، خواهر و برادر

سن بالای ۲۵ سال یا بیشتر

افرادی که اضافه وزن یا چاقی دارند

فردی که در بارداری قبلی دچار دیابت بارداری شده است.

سابقه تولد نوزاد با وزن بالای ۴ کیلو گرم

سابقه سندروم PCO یا تنبلی تخمدان

فردی که HDL کمتر از ۴۵ دارد و یا TG بالای ۱۵۰ دارد

 

تشخیص دیابت بارداری

معمولاً با آزمایشات خون که در ابتدا یا در سه ماهه دوم بارداری انجام میشود دیابت بارداری تشخیص داده میشود.

دیابت بارداری معمولا در سه ماهه سوم ایجاد می شود توصیه می شود حتماً در ۲۸ – ۲۴ هفته بارداری آزمایشات غربالگری قند خون حتماً در این هفته های بارداری انجام شود.

آزمایش غربالگری قند خون به این صورت انجام می شود که بعد از مصرف مقدار مشخص گلوکز در آزمایشگاه قند خون فرد یک ساعت و دو ساعت بعد از آن اندازه گیری می شود و نتایج توسط پزشک متخصص زنان که باید تحت نظر ایشان باشند بررسی می گردد.

 

علائم دیابت بارداری

معمولاً دیابت بارداری علائم خاصی ندارد و تنها راه تشخیص آن انجام آزمایش غربالگری قند خون میباشد.

 

اثرات دیابت بارداری بر روی جنین :

در صورتی که مادر قند بالایی داشته باشد و درمان نشود می تواند اثرات موقتی زیر را دربر داشته باشد

وزن بالای نوزاد در هنگام تولد

زایمان طبیعی سخت

گیر کردن شانه در کانال زایمان در هنگام زایمان (دیستوشی شانه)

افت قند خون نوزاد  بلافاصله بعد تولد

افزایش احتمال چاقی ابتلا به دیابت تیپ ۲ در آینده

 

درمان دیابت بارداری چیست

هدف از درمان دیابت بارداری حفظ قند خون مادر در محدوده طبیعی، وزن گیری مناسب مادر و رشد مناسب جنین است تا حتی الامکان از عوارض جنین و مادر ناشی از دیابت بارداری کاسته شود.

درمان شامل رعایت تغذیه مناسب مادر و در صورت لزوم شروع انسولین برای حفظ قند خون در محدوده طبیعی است.

 

 

تغذیه در دیابت بارداری باید چگونه باشد:

مصرف شیرینی ها باید محدود شود.

منابع غذایی فیبر یعنی حبوبات و سبزیجات و غلات باید مصرف شود.

کلاً مصرف کربوهیدرات ها باید محدود شود.

 

چک قند خون در مادران باردار مبتلا به دیابت بارداری

قند خون ناشتا اندازه گیری شود

قند خون دو ساعت بعد از صبحانه اندازه گیری شود

قند خون دو ساعت بعد ناهار اندازه گیری شود

قند خون دو ساعت بعد شام اندازه‌گیری شود

قند خون ناشتا باید کمتر از ۱۰۰ باشد

قند خون دو ساعت بعد وعده غذا باید کمتر از ۱۲۰ باشد

 

مراقبت های بعد زایمان مادر مبتلا به دیابت بارداری

معمولاً بعد از زایمان قند خون مادر مبتلا به دیابت بارداری کاهش می یابد و نیاز به مصرف انسولین و رژیم غذایی نخواهد داشت ولی بهتر است مادر 40 روز بعد از زایمان به متخصص زنان خود مراجعه کند و آزمایشات لازم و بخصوص قندخون را چک نماید معمولاً 90 – ۹5 درصد مادران مبتلا به دیابت بارداری بعد از زایمان قند خونشان به محدوده طبیعی باز می گردد و فقط ۱۰ الی ۱۵ درصد مادران مبتلا به دیابت بارداری بعد از زایمان ممکن است قند خونشان همچنان بالا باشد و نیاز به ادامه درمان باشد.

 

مادرانی که مبتلا به دیابت بارداری در دوران بارداری خود شده اند بهتر است در طول زندگی خود با اصلاح سبک زندگی کنترل مصرف شیرینی، کربوهیدرات و خوردنی هایی مناسب از احتمال مبتلا شدن به دیابت تیپ ۲ پیشگیری نمایند.

در صورتی که قبل از بارداری مبتلا به دیابت تیپ یک و یا دیابت تیپ ۲ هستید حتماً قبل از باردار شدن به پزشک متخصص زنان خود مشورت نمایید.